Straf producenten voor slecht recyclebare verpakkingen!

Het Planbureau Leefomgeving (PBL) bepleit tal van maatregelen in een nieuwe rapportage om de circulaire economie alsnog te kunnen realiseren.

 

Een van de casestudies gaat over plastic verpakkingen. Plastic Soup Foundation is het eens met de voorgestelde maatregelen om de transitie te versnellen.

We verzamelen met zijn allen ongelofelijk veel plastic verpakkingen. Slechts 18% wordt gebruikt voor nieuwe verpakkingen en nog eens 18% voor laagwaardige toepassingen, zoals bermpaaltjes. Maar het overgrote deel, 50 tot 60%, vooral de plastic folie verpakkingen, verdwijnt in verbrandingsovens. De kwaliteit van het ingezamelde plastic is veel te laag door het gebruik van verschillende soorten plastic in verpakkingen, samen met papieren labels en lijm. Die mix is ook nog eens heel vervuild. Het huidige wettelijk kader biedt veel te weinig stimulans voor het herontwerpen van verpakkingen voor een betere recyclebaarheid, noch voor het hoogwaardig gescheiden inzamelen van plastic, zoals via statiegeldsystemen.

Het PBL, dat het rapport samen met andere kennisinstituten schreef, wijst op perverse prikkels in de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV). De producenten worden namelijk financieel verantwoordelijk gehouden voor het inzamelen, sorteren en recyclen van plasticafval. Maar er wordt afgerekend op basis van het gewicht van de aangeboden plastic verpakkingen, niet op de kwaliteit ervan. En juist die slechte kwaliteit verhindert dat het plastic opnieuw gebruikt kan worden voor gelijkwaardige toepassingen. Het rapport bepleit een nieuwe meetmethode.

Om de doelstelling van een circulaire economie te bereiken is een reeks van overheidsmaatregelen noodzakelijk, zoals:

Het doel is niet alleen het bereiken van volledige circulariteit, maar ook een drastische vermindering van überhaupt het gebruik van grondstoffen. Daar komt nog niets van terecht. Het gebruik van verpakkingen is de laatste jaren zelfs toegenomen, in plaats van afgenomen. Het rapport benadrukt daarom het belang van de R-strategieën. Het niet gebruiken van een verpakking (Refuse) is belangrijker dan het opnieuw gebruiken (Reuse), en hergebruik is weer belangrijker dan Recycling.

 

Elke verpakking die vermeden wordt, kan nooit in het milieu terechtkomen. Tot nu toe werd het vooral aan de sector zelf overgelaten om het aantal plastic verpakkingen terug te dringen, denk aan de vrijwillige afspraken van het Plastic Pact. Nu blijkt dat dat amper werkt, zijn handhaafbare wettelijke maatregelen nodig.