De oorzaak is een overvloed aan goedkope kleding van slechte kwaliteit. Deze praktijk maakt de textielindustrie, en met name deze fast fashion, nog vervuilender dan ze al is.
Fast fashion = ramp voor het milieu
Gemaakt tegen lage lonen in China of Bangladesh, verkocht in westerse landen, nauwelijks gedragen en snel afgedankt. Fast fashion is in veel opzichten rampzalig voor het milieu. Kledingstukken worden steeds goedkoper en slechter van kwaliteit. Ze zijn overwegend gemaakt van synthetische materialen, zoals polyester, en kunnen vrijwel nooit meer gerecycled worden tot nieuwe kleding.
Kleren en schoenen worden massaal online gekocht, uitgeprobeerd en weer teruggestuurd om vervolgens niet meer te worden aangeboden. Collecties volgen elkaar steeds sneller op. Alleen al in Nederland worden naar schatting 1 miljard kledingstukken per jaar weggegooid. Die belanden vaak in een kledingcontainer.
Gesorteerd, doorverkocht en gedumpt
Een recente
uitzending van het programma
De prijsknaller maakt duidelijk wat er met de inhoud van die containers gebeurt. Eerst worden de kledingstukken gesorteerd. De bulk, niet geschikt om als tweedehands kleding in Nederland te worden verkocht, wordt doorverkocht aan Oost-Europa. Daar vindt opnieuw een selectie plaats. Wat niet geschikt is voor de lokale markt, wordt doorverkocht aan Afrika. En ook daar vindt een selectie plaats. Wat opnieuw niet geschikt blijkt voor de handel, komt op een grote afvalberg terecht. Met zoveel schakels in de exportketen acht niemand zich verantwoordelijk voor de milieuschade die daarvan het gevolg is.
De situatie in Accra, Ghana
De grootste tweedehands kledingmarkt van West-Afrika is de Kantmanto-markt in Accra, Ghana. Hier komen wekelijks 20 miljoen afgedankte kledingstukken aan, afkomstig van westerse landen. Onderzoek wees uit dat 40% daarvan de markt verlaat als afval. Onbruikbare kledingstukken komen via riolen in zee terecht, worden door golven weer op het strand geworpen en raken bedolven onder het zand. Het strand van Accra ligt er bezaaid mee. Een ander deel wordt gedumpt op illegale vuilnisbelten in de buurt. Waste-pickers zoeken er naar de allerlaatste bruikbare kleren, werkend in giftige brandlucht. Veel van de kleren worden namelijk in de open lucht verbrand om er maar vanaf te komen.
Tonnen gloednieuwe kleding gedumpt in chileense woestijn
De import van afgedankte kleding in Zuid-Amerika is geconcentreerd bij de Chileense haven van Iquique in de economische vrijzone van Alto Hospicio. Hier wordt per jaar 59.000 ton kleding ingevoerd vanuit de hele wereld. Er voltrekt zich een vergelijkbare ecologische ramp. Kleding die niet meer gebruikt kan worden, tot wel 40.000 ton per jaar, eindigt in de nabijgelegen Atacama woestijn. Opmerkelijk is dat aan veel kleding op deze dumpsite nog een prijskaartje hangt. Dat zijn dus kleren die onverkocht zijn gebleven en zelfs nooit zijn gedragen. Grote modemerken zijn verantwoordelijk, maar doen alsof hun neus bloedt.
Gaat de EU hier een einde aan maken?
Eind deze maand presenteert de Europese Commissie haar strategie voor duurzaam textiel, als onderdeel van het actieplan voor de Circulaire Economie. Belangrijke uitgangspunten zijn preventie van textielafval en de verplichting om vanaf 2025 gebruikt textiel apart in te zamelen. Recycling van textiel, zodat je van oude kleren weer nieuwe kunt maken, moet van de grond komen. Grondstoffen mogen niet verloren gaan.
Zolang de tekst van de strategie niet gepubliceerd is, is het onduidelijk in hoeverre deze helpt om een einde te maken aan de export van laagwaardig textiel naar Afrikaanse landen als Ghana en Kenia en naar Zuid Amerika.
Wat er volgens ons moet gebeuren
Een groot aantal ngo’s, waaronder Plastic Soup Foundation, heeft vorig jaar gezamenlijk een
rapport met aanbevelingen gestuurd naar de Europese Commissie met het oog op de strategie voor duurzaam textiel. Om een einde te maken aan de gewraakte export van laagwaardige afgedankte kleding waarmee ontvangende landen niets meer kunnen, wordt met name gepleit voor:
- een verbod op de vernietiging van onverkochte kleding
- een verbod op de export buiten de EU van kleding die geheel of gedeeltelijk bestaat uit synthetische materiale
- een verplichte terugname door exporteurs van containers die gevuld blijken met laagwaardig textiel, in samenhang met boetes
- invoering van een systeem waardoor de handel transparant wordt.
Ook voor Chili is er hoop. De nieuwgekozen president Gabriel Boric, die deze maand in functie treedt, heeft een uitgesproken groene agenda voor klimaat en milieu.
3 - 5 minute
119
